Mỹ cáo buộc Trung Quốc quân sự hóa trên Biển Đông:
Ông Pompeo nói rằng ông muốn nêu rõ rằng "chiến dịch bắt nạt để kiểm soát" vùng biển tranh chấp của Bắc Kinh là sai trái.
Trung Quốc cho rằng Mỹ "cố tình xuyên tạc sự thật và luật pháp quốc tế".
Trung Quốc đã và đang xây dựng các căn cứ quân sự trên các đảo nhân tạo tại vùng nước mà các nước khác là Brunei, Malaysia, Philippines, Đài Loan và Việt Nam cũng khẳng định chủ quyền.
Các quốc gia đã tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông trong nhiều thế kỷ, nhưng căng thẳng gia tăng trong những năm gần đây.
Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền một khu vực được gọi là "đường chín đoạn" và củng cố yêu sách của mình bằng việc xây dựng các đảo và thực hiện các hoạt động tuần tra, mở rộng sự hiện diện quân sự ở đó.
Hoa Kỳ bác bỏ gần hết yêu sách của TQ ở Biển Đông
Trong tuyên bố được đưa ra sáng 14/7, Hoa Kỳ khẳng định:
"Hoa Kỳ bảo vệ một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở", và tuyên bố: "Các yêu sách của Bắc Kinh đối với các nguồn tài nguyên ngoài khơi tại hầu hết Biển Đông, cũng như chiến dịch bắt nạt để kiểm soát các nguồn tài nguyên đó, là hoàn toàn bất hợp pháp."
Hoa Kỳ cũng cho rằng mong muốn giữ "hòa bình và ổn định, tự do trên biển theo luật pháp quốc tế" vì "lợi ích chung" "đã gặp phải sự đe dọa chưa từng thấy từ Cộng hòa Nhân dân (CHND) Trung Hoa.
"Bắc Kinh sử dụng sự hăm dọa nhằm làm suy yếu quyền chủ quyền của các quốc gia ven biển ở Đông Nam Á, bắt nạt họ trong vấn đề tài nguyên ngoài khơi, khẳng định sự thống trị đơn phương và thay thế luật pháp quốc tế bằng "chân lý thuộc về kẻ mạnh". Phương pháp tiếp cận này của Bắc Kinh đã được thể hiện rõ trong nhiều năm. Năm 2010, Bộ trưởng Ngoại giao của CHND Trung Hoa khi đó là ông Dương Khiết Trì đã tuyên bố với những người đồng cấp ASEAN rằng "Trung Quốc là một nước lớn và các quốc gia khác là nước nhỏ và đó là sự thật."
"Thế kỷ 21 không có chỗ cho thế giới quan đầy dã tâm của CHND Trung Hoa."
"CHND Trung Hoa không có căn cứ pháp lý nào để đơn phương áp đặt ý chí của họ lên khu vực. Bắc Kinh đã không đưa ra cơ sở pháp lý rõ ràng nào cho yêu sách "đường lưỡi bò" ở Biển Đông kể từ họ khi chính thức công bố vào năm 2009. Trong một phán quyết được đồng thuận ngày 12/7/2016, Tòa Trọng tài được thành lập theo Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 - mà CHND Trung Hoa là một thành viên - đã bác bỏ các yêu sách hàng hải của CHND Trung Hoa vì không có căn cứ dựa trên luật pháp quốc tế. Tòa Trọng tài đứng về phía Philippines, bên đưa vụ việc lên Tòa Trọng tài, trong hầu hết các yêu sách của nước này."
Thông cáo của Hoa Kỳ cũng nhắc lại phán quyết của Tòa trọng tài năm 2016 và cho rằng đây là "phán quyết cuối cùng" và "mang tính ràng buộc về pháp lý với cả hai bên".
Theo đó, Hoa Kỳ nêu rõ lập trường của mình về các yêu sách hàng hải của Trung Quốc tại Biển Đông với phán quyết của Tòa Trọng tài trong ba điểm sau:
- Trung Quốc không thể khẳng định một cách hợp pháp một yêu sách hàng hải - bao gồm bất cứ vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) nào từ Bãi Scarborough và Quần đảo Trường Sa. Hành động quấy rối của Bắc Kinh đối với các hoạt động đánh bắt cá và phát triển năng lượng ngoài khơi của Philippines trong các khu vực đó, cũng như bất cứ hành động đơn phương nào của Trung Quốc nhằm khai thác các nguồn tài nguyên này, là bất hợp pháp. Theo phán quyết có tính ràng buộc về pháp lý của Tòa Trọng tài, Trung Quốc không có yêu sách lãnh thổ hay hàng hải hợp pháp nào đối với Đá Vành Khăn hay Bãi Cỏ Mây, cả hai nằm hoàn toàn trong quyền chủ quyền và quyền tài phán của Philippines, và Bắc Kinh cũng không có yêu sách lãnh thổ hay hàng hải nào được tạo ra từ những cấu trúc này.
- Do Bắc Kinh không thể đưa ra một yêu sách hàng hải hợp pháp, rõ ràng tại Biển Đông, Hoa Kỳ bác bỏ bất cứ yêu sách nào của Trung Quốc đối với các vùng biển nằm ngoài lãnh hải 12 hải lý tính từ các đảo mà Trung Quốc đưa ra yêu sách tại Quần đảo Trường Sa (mà không phương hại đến yêu sách chủ quyền của các quốc gia khác đối với các đảo đó). Bao gồm: vùng biển xung quanh Bãi Tư Chính (ngoài khơi Việt Nam), Cụm bãi Luconia (ngoài khơi Malaysia), vùng biển thuộc EEZ của Brunei và Natuna Besar (ngoài khơi Indonesia). Bất cứ hành động nào của Trung Quốc nhằm quấy rối hoạt động đánh bắt cá hay phát triển dầu khí của các quốc gia khác trong những vùng biển này - hay đơn phương thực hiện các hành động đó - đều là bất hợp pháp.
- Trung Quốc không có yêu sách lãnh thổ hay hàng hải hợp pháp nào đối với (hay bắt nguồn từ) Bãi ngầm James, một cấu trúc chìm hoàn toàn cách Malaysia chỉ 50 hải lý và cách bờ biển Trung Quốc khoảng 1.000 hải lý. Bãi ngầm James thường được nhắc đến trong hoạt động tuyên truyền của CHND Trung Hoa là "lãnh thổ cực nam của Trung Quốc". Luật pháp quốc tế rất rõ ràng: một cấu trúc dưới nước như Bãi ngầm James không thể được bất cứ quốc gia nào tuyên bố chủ quyền và không thể tạo ra các vùng hàng hải. Bãi ngầm James (nằm cách mặt nước khoảng 20 mét) không phải và chưa bao giờ là lãnh thổ của Trung Quốc, và Bắc Kinh không thể khẳng định bất cứ quyền hàng hải hợp pháp nào từ đó.
Tại sao Biển Đông gây tranh cãi?
Mặc dù phần lớn không có người ở, hai chuỗi đảo trên Biển Đông có thể có trữ lượng tài nguyên thiên nhiên vô cùng lớn.
Khu vực này cũng là một tuyến giao thông vận chuyển hàng hóa quan trọng và là một ngư trường lớn.
TQ lại lấn át ở Biển Đông, VN còn trông đợi Mỹ được không?
Bốn kịch bản Bắc Kinh có thể thực hiện 'nếu bị VN kiện ra tòa quốc tế'
Hôm 14/7, ông Pompeo nói rằng Hoa Kỳ, trước đây từng nói rằng Mỹ không đứng về phía nào trong các tranh chấp lãnh thổ, đã bác bỏ các yêu sách của Bắc Kinh đối với vùng biển ngoài khơi Việt Nam, Malaysia và Indonesia.
"Bất kỳ hành động nào của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa nhằm quấy rối các hoạt động thăm dò, khai thác khí cũng như hoạt động đánh bắt cá của các quốc gia khác trong các vùng biển này - hoặc thực hiện các hoạt động đó một cách đơn phương - là bất hợp pháp", ông nói.
"Thế giới sẽ không cho phép Bắc Kinh coi Biển Đông là đế chế hàng hải của mình."
Trung Quốc phản ứng như thế nào?
Trong một tuyên bố được đăng trên Twitter, Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington DC cho biết Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ "cố tình xuyên tạc sự thật và luật pháp quốc tế bao gồm Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển".
Tuyên bố của Trung Quốc cũng nói "Mỹ phóng đại tình hình trong khu vực và cố gắng gây bất hòa giữa Trung Quốc và các nước khác trong khu vực.
"Lời cáo buộc là hoàn toàn phi lý. Phía Trung Quốc kiên quyết phản đối."
Rủi ro đáng kể với những hòn đảo dường như không đáng kể
Zhaoyin Feng, BBC Tiếng Trung, Washington DC
Trước đây, Mỹ không đứng về phía nào giữa các nước đang tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông.
Bốn năm sau khi một tòa án quốc tế ở The Hague phán quyết rằng các yêu sách của Trung Quốc tại khu vực này là không có cơ sở pháp lý, lần đầu tiên Mỹ đã chính thức làm rõ lập trường của mình. Nhưng tại sao lại là bây giờ?
Tuần trước, Trung Quốc và Mỹ đã tổ chức các cuộc tập trận hải quân trong khu vực cùng một lúc - một hiện tượng hiếm gặp cho thấy căng thẳng đang gia tăng.
Trong bối cảnh rộng lớn hơn, chính quyền Trump đã cam kết đảo ngược những gì họ nói là 40 năm thất bại chính sách liên quan đến Trung Quốc. Washington gần đây đã chỉ trích Bắc Kinh về các vấn đề từ việc xử lý đại dịch virus corona, đến vi phạm nhân quyền đối với người thiểu số Hồi giáo ở Tân Cương và cách họ xử lý các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ ở Hong Kong.
Nhưng chính các dự án bồi đắp của Trung Quốc ở Biển Đông đã khiến phần còn lại của thế giới đánh giá lại tham vọng quốc tế của Bắc Kinh.
Và nguy cơ trong khu vực này là vô cùng cao. Tại các chuỗi đảo và rạn san hô dường như không có gì đáng chú ý này, ngày càng có nhiều nguy cơ xung đột quân sự giữa hai quốc gia hùng mạnh nhất thế giới.
line
Ông Pompeo nói rằng Hoa Kỳ sát cánh "với các đồng minh và đối tác Đông Nam Á trong việc bảo vệ quyền chủ quyền đối với các nguồn tài nguyên ngoài khơi", và rằng quan điểm này "phù hợp với các quyền và nghĩa vụ của họ theo luật pháp quốc tế".
Điều gì đằng sau tranh chấp Biển Đông?
Biển Đông, nơi có các tuyến hàng hải quan trọng, trong những năm gần đây đã trở thành một điểm nóng cho căng thẳng giữa Trung Quốc và các quốc gia khác có cùng tuyên bố chủ quyền đối với hai chuỗi đảo không có người ở là Hoàng Sa và Trường Sa.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền hầu hết Biển Đông, nói rằng quyền của họ có từ hàng thế kỷ trước. Khu vực này rất nhiều cá và được cho là có trữ lượng dầu khí dồi dào.
Hoa Kỳ từ lâu đã chỉ trích những gì họ nói là việc Trung Quốc quân sự hóa trên Biển Đông. Hoa Kỳ cũng thường xuyên được cho là chọc giận Bắc Kinh với các chuyến đưa tàu chiến đến vùng biển này thực hiện "tự do hàng hải".
Vào tháng 8/2018, một nhóm phóng viên BBC đã bay qua các đảo ở Biển Đông đang tranh chấp trên một chiếc máy bay của quân đội Hoa Kỳ. Sau đó, các phi công đã được cảnh báo rời khỏi khu vực này"ngay lập tức" để "tránh mọi hiểu lầm".
Nhiều tháng trước đó, Trung Quốc đã đưa máy bay ném bom bay qua vùng lãnh thổ đang tranh chấp để tham gia các cuộc tập trận trên các đảo và rạn san hô.
Trung Quốc trước đây đã cáo buộc Hải quân Hoa Kỳ khiêu khích và can thiệp vào các vấn đề khu vực.
© BBC
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét